“Lieve kinders, zorg dat je goed leert….”

Grietje van der Wal (73) heeft een kort en enerverende jeugd gehad die snel veranderde in verantwoordelijkheid door haar vroege moederschap, maar naast al die verantwoordelijkheid had ze ook nog een beetje vrije tijd om te genieten. Wat hield haar bezig in die tijd?

Als de kleine jack Russel gekalmeerd is na het bellen van de deurbel, neemt Grietje het hondje op schoot en drukt haar tegen zich aan. Haar zwarte broek kreukt een beetje en is bedekt met hondenhaar. De roze ketting past perfect bij haar roze shirtje en haar armbanden. Op haar gezicht verschijnt een vriendelijke lach. Haar grote blauwe ogen sprankelen door de dikke glazen van haar bril heen.

 Als klein meisje, wat deed je toen in je vrije tijd?

“Als klein meisje tekende ik veel en speelde ik veel buiten met mijn vriendinnen. Touwtjespringen, blikspuit, knikkeren, verstoppertje en deurtje bellen. We waren vroeger altijd buiten. Van je ouders kreeg je dan 2 broodjes mee en daar was je dan de hele dag zoet mee.”

Wat was jouw droom als tiener?

“Een mooie grote man met donker haar was echt mijn droom, een grote woonboerderij met dieren en een gigantische achtertuin. Ik wilde altijd graag 2 kinderen die elkaar dan gezelschap konden houden.”

 Grietje kijkt dromerig uit het raam, ze spreekt het niet uit maar van haar gezicht is af te lezen dat haar dromen niet zijn uitgekomen. In haar gezicht zijn diepe rimpels te zien die nog beter zichtbaar worden als ze een brok in haar keel wegslikt. Het hondje is inmiddels in slaap getukt en ligt tegen haar aan, ze aait haar zachtjes.

 Wat voor opleiding deed je?

“Ik volgde een opleiding op de huishoudschool, daar moest ik alles leren over het huishouden. Ik moest leren koken, naaien, strijken, stofzuigen, afwassen en de was doen. Nee ik vond dat echt een ramp, totaal niet leuk! Niet een school die ik zou aanraden aan andere mensen. Daarna ben ik bij het atelier begonnen met werken, dan ging je 2 dagen in de week naar de huishoudschool en de rest van de week naar het atelier en daar leerde je naaien, kostuums in elkaar zetten, herenmode enzovoort. Daar was ik wel goed in en vond ik leuk. Daar verdiende ik ook mijn geld mee, uiteindelijk heb ik in 1960 mijn diploma gehaald.”

Een brede lach verschijnt op haar gezicht waardoor de rimpels bij haar mondhoeken dieper worden. Heel even zie je een levendige enthousiaste vrouw die trots is op haar werk en wat ze heeft bereikt. Haar stem kinkt luider, ze begint sneller te praten met een sterk Gronings accent. Je kan duidelijk een vorm van blijdschap horen.

En wat volgde er dan na je opleiding?

“Ik was zwanger toen ik 17 was, ik ging bij mijn schoonmoeder in wonen, die had een café en daar werkte ik dan om een steentje bij te dragen. Ik deed daar ook alles in het huishouden, ook het hele café schoonmaken, dat was echt veel werk.”

Wat was voor jou vermaak als tiener/puber?

“Wij gingen altijd rondjes lopen in de stad en daar kwam je steeds dezelfde mensen tegen en daar zwaaide je dan naar. Daarna gingen we op een terrasje wat drinken en vervolgens weer naar huis. Eigenlijk heel saai maar in die tijd vonden we dat superleuk. Op vriendjes jacht he”

Er verschijnt een ondeugend lachje op het gezicht van Grietje en ze begint een beetje te giechelen terwijl ze vertelt over de dingen die ze deed als tiener. Ze knipoogt nadat ze haar laatste zin uitspreekt.

Uiteindelijk kreeg je twee dochters en een paar jaar later kwam er nog een derde dochter bij, de technologie was toen al wat verder, wat deed je toen in je vrije tijd als je dochters naar school waren?

“In mijn vrije tijd als mijn dochters naar school waren deed ik altijd het huishouden, de boodschapjes, veel rondfietsen, lange stukken wandelen en ik keek ook veel tv, voornamelijk series zoals As the world turns, dynasty, sons and daughters, the bold and the beautiful en later nog Goede tijden slechte tijden.”

 Je bent uiteindelijk naar Soest verhuisd voor je jongste dochter, wat deed je daar dan?

“Toen ik naar Soest kwam heb ik vaak op mijn kleindochter gepast. Haar moeder was vaak aan het werk en soms moest ik dan een week spenderen aan mijn kleindochter, dat vond ik natuurlijk hartstikke leuk. We gingen altijd veel wandelen, ik bracht haar altijd naar judo, ik heb ervoor gezorgd dat ze naar zwemles ging, daar bracht ik haar samen met mijn man naar toe en haar favoriete plek was de kinderboerderij, daar gingen wij altijd heen in de zomer om schaapjes te aaien en te spelen in de speeltuin. Tegenwoordig is mijn kleinkind al wat ouder en is nu druk met school dus nu pas ik altijd op de hond, dat vind ik ook geweldig. Die hond is voor mij leuk gezelschap waarmee ik kan wandelen, kan knuffelen en soms ook tegen kan praten, ook al zegt ze niks terug ze begrijpt me wel.”

Er klinkt een zachte dreun vanuit de gang, de hond kijkt op en is gelijk alert. De nieuwsgierige ogen staan wagenwijd open en ze draait zich ongeduldig om en is naar de deur gericht. Grietje pakt de hond vast en begint er zachtjes tegen te fluisteren “shhh Roosje, het is al goed. Niks aan de hand”. Door de kalmte in Grietjes stem ging de hond weer liggen en slaakt een zucht uit.

Tegenwoordig heeft iedereen social media en een telefoon, heb jij dat dan ook?

“Mijn eerste telefoon is een Nokia en nu heb ik een Motorola. Ja natuurlijk zit ik zit op social media! Ik zit op Facebook en Instagram. Ook lees ik altijd de krant. Ik vind het heel fijn om contact te hebben met anderen omdat je nu natuurlijk wat ouder en vaker alleen bent. Ook kan je met Facebook oude vrienden opzoeken van vroeger, ze hebben nu allemaal van die pientere kleinkinderen net zoals ik.”

 Ben je tevreden met hoe je je leven tot nu toe hebt geleid? Of had je het eigenlijk anders willen doen dan je nu hebt gedaan?

“Op mijn 17^e was ik al moeder van mijn eerste kind, ik kwam nooit buiten en was altijd aan het poetsen. Dus nee, ik ben er niet tevreden mee, ik was liever wat vaker onder de mensen geweest, meer gewerkt en later met kinderen begonnen. Ik heb mijn hele leven voor iedereen gezorgd. Ik had natuurlijk geen idee wat seks nou eigenlijk was, bij ons thuis werd er nooit over gesproken.”

 Haar blik verbitterd, tranen staan in haar felblauwe ogen. Ze weet zich te vermannen en zet haar bril af om de tranen weg te vegen. Het 74 jaar oude vrouwtje die haar hele leven heeft gewijd aan haar kinderen, heeft zich voor even emotioneel opgesteld om haar verhaal te vertellen. Ze probeert vriendelijk door haar tranen heen te lachen. “Sorry hoor” zegt ze zacht terwijl ze nog een traan weg veegt. De trillingen in haar stem klinken als een onzekere verontschuldiging. Het hondje heeft door dat er iets niet klopt en begint Grietjes tranen weg te slikken. Er verschijnt een sprankje vreugde op het gezicht van de oude vrouw.

 Wat voor levensles wil je mee geven over het besteden van je vrije tijd aan de volgende generatie?

“Lieve kinders, zorg ervoor dat je goed leert, een beroep kiest dat je leuk vindt want je moet heel lang werken. Onderneem zo veel mogelijk leuke dingen nu het nog kan en geniet zo veel mogelijk van je jeugd en je vrijheid!”

Grietje slaakt een opgeluchte zucht uit en er staat een brede lach op haar gezicht. “Ik vond het fijn om mijn verhaal te vertellen, heel erg bedankt!”.